W poprzednim artykule, rozpoczęliśmy tematykę prawidłowej interpretacji arkusza wyników analizy składu ciała wykonanej na medycznych analizatorach firmy InBody. Przedstawiliśmy wiele podstawowych parametrów, które analizowane są w czasie badania, dziś skupimy się na drugiej części wydruku, związanej z innymi parametrami oceniającymi skład ciała.

Wynik InBody

Wszyscy lubimy rywalizację. Mam na myśli zdroworozsądkowe porównywanie swoich wyników do innych osób ćwiczących, wymianę między sobą wskazówek żywieniowych czy treningowych, wspieranie się wzajemne ale też dążenie do uzyskania jak najlepszych wyników. Wynik InBody może pomóc w określeniu sprawności Twojego organizmu. Oczywiście, zdajemy sobie sprawę, że aby poznać Twoje możliwości powinniśmy umówić się na wspólny trening i to sala treningowa powie nam dużo o tym jak ćwiczysz, jaka jest Twoja sprawność zaś testy wydolności krążeniowo-oddechowej pokażą do których wysiłków fizycznych jesteś predysponowany genetycznie.

Wskaźnik InBody wyliczany jest na podstawie zawartości w organizmie masy mięśni szkieletowych, tkanki tłuszczowej podskórnej, trzewnej oraz zawartości wody w organizmie. Im Twój organizm bardziej wytrenowany, przekraczająca lub w granicy normy zawartość w nim masy mięśniowej a prawidłowa lub poniżej normy wartość tkanki tłuszczowej w organizmie tym lepsze Twoje zdrowie i większe możliwości. Pamiętaj o całościowym, holistycznym podejściu do swojego organizmu. Prawidłowy trening, dieta, która nie musi polegać na licznych restrykcjach, ale dobrze zaplanowana, pełnowartościowa, dodatkowo znalezienie czasu na odpoczynek, sen, to wszystko przekłada się na całościowy obraz Twojego ciała, a pozytywne efekty możemy obserwować nie tylko w wynikach analizy składu ciała ale również na przykład w wynikach badań laboratoryjnych. Im osoba bardziej atletyczna, tym wynik InBody wyższy, nawet przekraczający wartość normy równą 100. Im bardziej ciało zaniedbane, otłuszczone i z obniżoną poniżej wartości prawidłowych masą mięśni szkieletowych tym wskaźnik InBody niższy. Dla kobiet wartością prawidłową będzie wynik powyżej 70 zaś dla mężczyzn powyżej 80. Pamiętaj jednak, im więcej- tym lepiej!

Obszar tkanki tłuszczowej trzewnej

W poprzednim artykule skupiliśmy się na całkowitej zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie podanej w kilogramach oraz procentowej zawartości tkanki tłuszczowej. Medyczne analizatory składu ciała InBody, są w stanie przedstawić nam zawartość tkanki tłuszczowej trzewnej, której nadmiar odpowiedzialny jest za ryzyko występowania chorób układu sercowo-naczyniowego, zaś otyłość brzuszna jest już jednym z głównych kryteriów rozpoznania zespołu metabolicznego u pacjentów.

Wynik dotyczący zawartości tkanki tłuszczowej trzewnej może być przedstawiony różnie, zależnie od modelu analizatora- albo w postaci wskaźnika tkanki tłuszczowej trzewnej albo jej powierzchni w centymetrach kwadratowych. Tkanka tłuszczowa trzewna otacza Twoje narządy wewnętrzne. Jest to tkanka hormonozależna. Jej nadmierna zawartość w organizmie sprzyja rozwojowi cukrzycy, nadciśnienia tętniczego czy też miażdżycy. Najlepiej aby zawartość tej tkanki tłuszczowej w Twoim organizmie była do 50 cm². Osoby, które mają zawartość tkanki tłuszczowej trzewnej w przedziale 50-100 cm² powinni zwrócić szczególną uwagę na swój sposób żywienia a dokładniej ilość produktów przetworzonych, słodzonych, tłustych które pojawiają się w diecie. To one wraz z brakiem systematycznej aktywności fizycznej, odpowiedzialne są za nadmierne tworzenie tkanki tłuszczowej trzewnej. Faktem jest, że zawartość tłuszczu trzewnego w organizmie zależna jest od naszej genetyki- jednak nie powinniśmy się opierać na tym co odziedziczyliśmy po rodzicach czy dziadkach, a stale pracować nad jak najlepszymi wynikami. Niestety, nadmierna zwartość tego tłuszczu w organizmie może być redukowana w większości przez zmianę sposobu żywienia- wykluczenie z diety dużych ilości produktów będących źródłem tłuszczów nasyconych: masła, mięsa, nabiału, żółtek jaj, spożywania ich z umiarem, w wyznaczonych porcjach, dodatkowo całkowite usunięcie z planu żywieniowego produktów typu fast food, słodyczy, dań gotowych do spożycia po podgrzaniu itp. Warto do diety włączyć produkty będące źródłem kwasów tłuszczowych jedno i wielonienasyconych a więc- oliwę z oliwek, olej z wiesiołka, olej lniany, olej rzepakowy, orzechy czy też różne pestki. Spożywanie wielu produktów z umiarem oraz odpowiednio urozmaicona dieta, na pewno pomogą nam w utrzymaniu prawidłowego poziomu tkanki tłuszczowej.

Kontrola masy ciała

Najlepiej aby wynik analizy składu ciała omówił Ci dietetyk, trener, fizjoterapeuta lub lekarz- ich wiedza pomoże w ocenie tego co należy zmienić i będą oni w stanie doradzić nad którymi parametrami powinieneś popracować. Jeśli jednak nie masz możliwości omówienia swojej analizy składu ciała ze specjalistą, fragment analizy o nazwie kontrola masy ciała, może Ci w tym pomóc. Podane są w tej części wartości oraz parametry nad którymi warto popracować w przyszłości. Możliwe, że Twoja masa ciała jest zbyt niska lub zbyt wysoka, a może jest w granicy prawidłowej, jednak masa tkanki tłuszczowej przeważa nad masą mięśni szkieletowych a to stanowi już konkretny powód do zmiany. Taki parametr znacznie ułatwia pracę trenerów personalnych, ponieważ określa sugerowane zmiany w tkance mięśniowej i tłuszczowej. Najczęściej jest to wynik z tendencją do obniżenia masy tkanki tłuszczowej i zwiększenia ilości masy mięśniowej.  Przypadków jest tak wiele jak analiz, zerknij na swój rezultat i oceń czy nie powinieneś bardziej zadbać o to co jesz oraz jak ćwiczysz!

Segmentalna analiza tkanki tłuszczowej

Jest bardzo przydatnym składową analizy składu ciała. Wiesz już jaka jest całkowita zawartość tkanki tłuszczowej w Twoim organizmie, jaką jej część stanowi tkanka tłuszczowa trzewna, dowiedziałeś się jak segmentalnie rozmieszczona jest tkanka mięśniowa, teraz kolej na segmentalne rozmieszczenie tkanki tłuszczowej. Na wydruku masz podane wartości w kilogramach zawartości tkanki tłuszczowej na obu kończynach górnych, tułowiu oraz kończynach dolnych. Dzięki temu, możesz dokładniej zaplanować trening, uwzględniając bardziej problematyczne miejsca swojego ciała, na których jest więcej tkanki tłuszczowej i nad którymi ciężej należy pracować. Niektóre sylwetki wymagają bardzo indywidualnego podejścia treningowego i wyniki segmentalnych obszarów pozwalają trenerowi personalnemu dobrać odpowiednie ćwiczenia.

Woda wewnątrzkomórkowa oraz zewnątrzkomórkowa

Są to parametry dokładnie określające w Twoim organizmie zawartość wody zarówno tej znajdującej się wewnątrz komórek (ICW- Intracellular Water) oraz na zewnątrz (ECW- Extracellular Water). Prawidłowy stosunek ICW do ECW wynosi około 3:2. Im wyższa zawartość wody wewnątrzkomórkowej tym lepiej- mówi nam to o odpowiednim nawodnieniu Twojego organizmu! Pamiętaj, że dorosła, zdrowa osoba opiera swój skład ciała w 60% na wodzie- dlatego wypijaj jej około 2 l dziennie! Nie zapominaj też o innych źródłach płynów- jak kawa, herbata, soki owocowe, nabiał- jednak powinny być one spożywane z umiarem, gdyż najlepiej nawadnia nas czysta woda ☺. Gdy wskaźnik wody ECW jest powyżej normy- powinieneś się zwrócić o poradę do lekarza, Twój organizm z jakiegoś powodu „zatrzymał” wodę i pojawiły się obrzęki. Pomocna będzie analiza zawartości wody w Twoim organizmie, która dokładnie odpowie na pytanie w którym segmencie ciała, woda została zatrzymana i skieruje Cię na dalszą diagnostykę.

Podstawowa przemiana materii (PPM).

Najniższa wartość energii potrzebna do podstawowych przemian zachodzących w organizmie osoby zdrowej. Najprościej mówiąc energia, której Twój organizm potrzebuje na najprostsze przemiany zachodzące w Twoim ciele- pracę serca, oddychanie, pracę wątroby, mózgu całego przewodu pokarmowego etc. Dietetycy najczęściej do oceny PPM wykorzystują wzory: Harrisa-Benedicta albo Mifflina. Analizatory składu ciała InBody, wychodzą o krok dalej i określają dokładną zawartość PPM na podstawie masy mięśni szkieletowych oraz beztłuszczowej masy ciała, opierając się oczywiście na wzorach powszechnie stosowanych. PPM należy przemnożyć przez współczynnik aktywności fizycznej zależnie od jej intensywności aby określić całkowite zapotrzebowanie energetyczne organizmu. Pamiętaj- stosując dietę redukcyjną, wartość kilokalorii spożywanych w ciągu dnia może być niższa niż wartość PPM!

Wskaźnik talia-biodra

Inaczej parametr ten nazywany jest WHR (Waist to Hip Ratio). Wyraża stosunek obwodu talii w centymetrach do obwodu bioder w centymetrach. Stosowany jest w celu określenia rozmieszczenia tkanki tłuszczowej u osób z nadwagą lub otyłością. Jeśli wartość tego wskaźnika dla kobiet jest wyższa niż >0,8 wskazuje to na otyłość typu „jabłko” inaczej nazywaną otyłością brzuszną. Jeśli WHR<0,8 wskazuje na typ otyłości „gruszka”. U mężczyzn WHR> 1 – wskazuje na otyłości typu „jabłko”, zaś WHR< 1 – wskazuję na otyłości typu „gruszka” (gynoidalną).

Niestety, otyłość typu jabłko jest bardziej problematyczna, gdyż nadmierna zawartość tkanki tłuszczowej trzewnej odpowiedzialna może być za ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. Idealny pomiar wskaźnika WHR opierać się będzie na bardzo dokładnym zmierzeniu obwodu talii oraz bioder pacjenta przy pomocy centymetra a później określenie stosunku tych parametrów do siebie. Analiza składu ciała może okazać się bardzo pomocna na przykład w sytuacji gdy pomiaru należy dokonać u osoby otyłej, u której fałdy tkanki tłuszczowej przez swój obwód, uniemożliwią dokładny pomiar centymetrem.

Masa komórkowa oraz kąt fazowy ciała– na koniec, dwa bardzo medyczne parametry, które możemy oznaczyć tylko wybranymi, pracującymi na najwyższych częstotliwościach prądu medycznych analizatorach składu ciała InBody. Masa komórkowa określa zawartość w organizmie komórek zdrowych, w pełni uwodnionych. Przez komórkę zdrową, prąd poprzez zjawisko reaktancji oraz rezystancji bez problemu przepłynie i określi jej dokładną masę. Komórka odwodniona, poddana apoptozie (śmierci komórkowej), przez odwodnienie, będzie stanowić opór dla przepływającego prądu. Im wyższa masa komórkowa tym lepiej. Zakres wartości prawidłowych jak zawsze podany jest w nawiasie obok wartości tego wskaźnika.

Kąt fazowy zaś, określa całkowitą jakość komórek oraz ich stosunek w organizmie pacjenta. Jest wykorzystywany jako parametr określający po części stan zdrowia organizmu. Im niższy kąt fazowy tym mniejsza zdolność komórek do procesów metabolicznych, utrudniona przepuszczalność błon komórkowych. Im wyższy kąt fazowy naszego organizmu tym lepiej. Parametr ten dla mężczyzn powinien być >6º, dla kobiet >5º, zaś dla wyczynowych sportowców >12º. Niska wartość kąta fazowego oznaczać może stan chorobowy, wyczerpanie fizyczne, u pacjentów niedożywionych, chorujących na schorzenia przewlekłe, w trakcie choroby nowotworowej. Określany jest na podstawie stosunku masy komórek zdrowych oraz odwodnionych.

Podsumowując- mamy nadzieję, że w tych dwóch tekstach zamknęliśmy wiele cennych informacji dotyczących interpretacji analizy składu ciała. Tak proste, nieinwazyjne i trwające niespełna minutę badanie, jest w stanie powiedzieć nam bardzo wiele na temat naszego stanu zdrowia, składu ciała oraz ogólnej sprawności. Sprawdź, czy w Twojej okolicy możesz wykonać analizę składu ciała i koniecznie podziel się z nami swoją opinią po badaniu!

Zobacz także: Twoje Ciało i Ty: Przewodnik po segmentalnej analizie ciała

***

Autor mgr Joanna Smarkusz – specjalista naukowo-badawczy InBody, Doktorantka na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku, członkini Polskiego Stowarzyszenia Dietetyków. Zajmuje się wspomaganiem dietetycznym w sporcie.