Choroby układu krążenia (CVD) są główną przyczyną zgonów w Polsce, stanowiąc w 2022 roku aż 34% wszystkich przypadków śmierci. Wśród nich śmiertelność wśród mężczyzn jest aż czterokrotnie wyższa niż w przypadku kobiet.
Dlatego ważne jest, aby mężczyźni rozumieli, czym są choroby serca, jakie są czynniki ryzyka i objawy oraz jakie działania profilaktyczne stosować.
Czym jest choroba serca?
Choroby serca obejmują szeroki zakres zaburzeń, takich jak choroba wieńcowa (CHD) lub choroba tętnic wieńcowych (CAD), arytmia, niewydolność serca i zawały serca. Choroba wieńcowa rozwija się, gdy tętnice dostarczające krew do serca twardnieją i zwężają się z powodu odkładania się blaszki miażdżycowej.
Blaszka miażdżycowa składa się z substancji obecnych w organizmie, takich jak cholesterol i inne lipidy. Miażdżyca to termin opisujący proces twardnienia i zwężania tętnic. Gdy blaszka miażdżycowa się gromadzi, przepływ krwi zostaje ograniczony, co może prowadzić do problemów zdrowotnych, w tym zawałów serca.
Dlaczego mężczyźni są bardziej podatni na choroby serca?
Mężczyźni są bardziej podatni na choroby serca z kilku powodów związanych z biologią, hormonami, stylem życia oraz różnicami w nawykach zdrowotnych. Oto najważniejsze z nich:
1. Hormonalne różnice: Estrogen, hormon żeński, wykazuje działanie ochronne na serce i układ krążenia, szczególnie u młodszych kobiet przed menopauzą. U mężczyzn brakuje takiej ochrony, przez co mogą być bardziej narażeni na problemy z sercem już w młodszym wieku.
2. Wyższe poziomy cholesterolu LDL: Mężczyźni mają skłonność do wyższych poziomów „złego” cholesterolu LDL, który przyczynia się do odkładania się blaszki miażdżycowej i zwiększa ryzyko miażdżycy i chorób wieńcowych.
3. Styl życia i nawyki zdrowotne: Statystycznie mężczyźni częściej prowadzą niezdrowy tryb życia, np. częściej palą papierosy, nadużywają alkoholu i mają mniej zdrową dietę. Te czynniki zwiększają ryzyko chorób serca.
4. Większy poziom stresu i radzenie sobie ze stresem: Mężczyźni mogą odczuwać presję w związku z pracą, obowiązkami zawodowymi czy społecznymi, a często mają trudności z radzeniem sobie ze stresem. Długotrwały stres negatywnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy.
5. Tendencja do unikania profilaktyki: Mężczyźni rzadziej chodzą na badania profilaktyczne i często zgłaszają się do lekarza dopiero, gdy objawy są zaawansowane. To opóźnia diagnostykę i leczenie, zwiększając ryzyko poważnych powikłań.
6. Genetyka i predyspozycje rodzinne: W niektórych przypadkach mężczyźni mają większą skłonność do dziedziczenia chorób serca, szczególnie jeśli w rodzinie występowały one u bliskich krewnych.
Objawy choroby serca
Objawy chorób serca często mogą być “ciche” i pozostają niezdiagnozowane, dopóki ktoś nie doświadczy objawów zawału serca lub arytmii. Objawy tych zdarzeń mogą obejmować:
- Ból lub dyskomfort w klatce piersiowej
- Ból w górnej części pleców lub szyi
- Zgaga lub niestrawność
- Nudności lub wymioty
- Zawroty głowy
- Duszność
- Ekstremalne zmęczenie
- Kołatanie serca lub uczucie trzepotania w klatce piersiowej
- Obrzęk stóp, kostek, nóg, szyi lub brzucha
Ważne jest, aby pamiętać, że nie wszystkie osoby cierpiące na choroby serca doświadczają oznak lub objawów. Połowa mężczyzn, którzy zmarli nagle z powodu choroby wieńcowej, nie miała żadnych wcześniejszych objawów ani ostrzeżeń.
Wysokie ciśnienie krwi i choroby serca
Niekontrolowane, wysokie ciśnienie krwi może prowadzić do chorób serca. Z czasem nadciśnienie obciąża naczynia krwionośne i serce, które muszą pracować intensywniej, ale mniej efektywnie. Wysokie ciśnienie powoduje tarcie i nacisk na delikatne tkanki wyściełające tętnice, co prowadzi do mikrouszkodzeń. W miejscach tych uszkodzeń zaczyna się odkładać blaszka miażdżycowa. Im więcej blaszki się gromadzi, tym bardziej zwężają się tętnice, co dodatkowo podnosi ciśnienie krwi – tworząc błędne koło.
Wiele osób nie odczuwa objawów wysokiego ciśnienia krwi, dopóki stan nie stanie się poważny. Dlatego regularne kontrolowanie ciśnienia jest kluczowe, by upewnić się, że pozostaje ono w zdrowych granicach.
Jak obniżyć ryzyko chorób serca?
- Regularnie sprawdzaj ciśnienie krwi: Monitorowanie ciśnienia pozwoli Ci utrzymać je pod kontrolą. Jeśli masz nadciśnienie, warto prowadzić dziennik z wynikami pomiarów i zabierać go na wizyty lekarskie, by je skonsultować.
- Rzuć palenie: Palenie podnosi ciśnienie krwi i znacznie zwiększa ryzyko chorób serca. Zerwanie z nałogiem pomoże chronić serce.
- Regularnie sprawdzaj poziom cholesterolu i trójglicerydów: Współpracuj z lekarzem, aby monitorować te wskaźniki i upewnić się, że są w zdrowych zakresach.
- Jedz zdrowo: Dieta bogata w owoce, warzywa i produkty pełnoziarniste zmniejsza ryzyko chorób serca. Ogranicz czerwone mięso, smażone potrawy, żywność wysokosodową oraz słodzone napoje i desery.
- Bądź aktywny: Regularna aktywność fizyczna pomaga kontrolować ciśnienie krwi i utrzymuje tętnice elastyczne. Znajdź ćwiczenia, które sprawiają Ci przyjemność, i staraj się ćwiczyć około 30 minut dziennie.
- Ogranicz alkohol: Nadmierne picie zwiększa ryzyko chorób serca. Pij z umiarem – maksymalnie 1–2 drinki dziennie.
- Redukuj stres: Nadmierny stres dodatkowo obciąża serce i podnosi ciśnienie krwi. Znajdź sposoby na relaks, takie jak spacery, czytanie książek, słuchanie muzyki lub kilka minut medytacji każdego dnia.
Mężczyźni powinni pamiętać o ryzyku chorób serca i związanych z nimi czynnikach. Zaleca się regularne wizyty kontrolne u lekarza oraz wykonywanie badań laboratoryjnych zgodnie z wytycznymi. Monitorowanie ciśnienia krwi jest również korzystne – szczególnie dla tych, którzy zmagają się z nadciśnieniem lub mają obciążenia rodzinne. Warto rozważyć zakup domowego ciśnieniomierza, aby kontrolować ciśnienie na co dzień.
Artykuł oryginalny InBody Asia
