W ostatnich latach leki zawierające semaglutyd zdobyły ogromną popularność. Nie tylko pomagają osobom z cukrzycą typu 2 kontrolować stężenie glukozy we krwi, ale również zyskują coraz większe uznanie jako wsparcie pacjentów chorujących na otyłość.

Czym jest semaglutyd?

Semaglutyd to substancja należąca do grupy agonistów receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1). Początkowo lek ten wykorzystywano głównie w leczeniu cukrzycy typu II, celem regulacji stężenia glukozy we krwi. W ostatnich latach, substancja ta z powodzeniem wykorzystywana jest w leczeniu choroby otyłościowej, powodując znaczną redukcję masy ciała. Do najbardziej znanych leków zawierających semaglutyd należą:

1. Ozempic: Działa poprzez stymulację wydzielania insuliny, hamowanie wydzielania glukagonu oraz spowalnianie opróżniania żołądka, co prowadzi do obniżenia stężenia glukozy we krwi i redukcji masy ciała. Lek jest dostępny w formie roztworu do wstrzykiwań i podawany raz w tygodniu.
2. Wegovy: Kolejny zastrzyk z semaglutydem, często przepisywany w wyższych dawkach. Wegovy został zatwierdzony przez FDA (Food and Drug Administration, czyli Agencja Żywności i Leków w Stanach Zjednoczonych) jako lek wspomagający odchudzanie u dorosłych z nadwagą lub otyłością.
3. Rybelsus: Semaglutyd w formie tabletek, stosowany w celu kontroli stężenia glukozy we krwi u osób z cukrzycą typu 2.

Jak działa semaglutyd?

Leki zawierające semaglutyd działają poprzez naśladowanie glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), hormonu naturalnie wytwarzanego w jelitach. Kiedy semaglutyd wiąże się z receptorami GLP-1 w organizmie, wywołuje szereg reakcji fizjologicznych, które mogą wspierać kontrolę stężenia glukozy we krwi oraz redukcję masy ciała:

1. Stymuluje wydzielanie insuliny – hormonu odpowiedzialnego za transport glukozy z krwi do komórek.
2. Hamuje wydzielanie glukagonu – hormonu, który podnosi stężenie glukozy we krwi, stymulując uwalnianie zmagazynowanego glikogenu w postaci glukozy.
3. Spowalnia opróżnianie żołądka – co pomaga dłużej utrzymać uczucie sytości i sprzyja zmniejszeniu całkowitego spożycia kalorii.

U kogo powinien być stosowany?

• Cukrzyca typu 2 – to schorzenie metaboliczne, które prowadzi do niekontrolowanego stężenia glukozy we krwi. W normalnych warunkach insulina reguluje „poziom cukru”, wspomagając przenikanie glukozy z krwi do komórek, gdzie jest wykorzystywana jako źródło energii. Jednak u osób z cukrzycą typu 2 występuje albo niedostateczna produkcja insuliny, albo oporność na jej działanie. To prowadzi do podwyższonego stężenia glukozy we krwi, co – jeśli nie jest kontrolowane – może skutkować licznymi konsekwencjami zdrowotnymi, takimi jak choroby serca, problemy ze wzrokiem czy uszkodzenie nerwów.
• Utrata masy ciała – oprócz regulacji stężenia glukozy we krwi, leki zawierające semaglutyd mogą również wspierać proces redukcji masy ciała dzięki efektowi tłumienia apetytu. Masa ciała w dużej mierze zależy od bilansu energetycznego – czyli różnicy między kilokaloriami przyjmowanymi z pożywienia a kilokaloriami „spalanymi” podczas aktywności fizycznej oraz podstawowych funkcji organizmu. Ponieważ semaglutyd spowalnia opróżnianie żołądka, pomaga zmniejszyć całkowite spożycie kalorii, co prowadzi do deficytu kalorycznego i w konsekwencji do utraty wagi. Badania kliniczne wykazały, że jest to skuteczna metoda redukcji masy ciała pacjentów z nadwagą i otyłością. W jednym z nich, dorośli uczestnicy z chorobą otyłościową, którzy przyjmowali semaglutyd, zgłaszali zmniejszone odczuwanie apetytu i niższe spożycie kalorii, co doprowadziło do redukcji masy ciała o 9,9%. Dla porównania, uczestnicy, którzy otrzymali placebo, stracili średnio tylko 0,4% początkowej masy ciała.

Jak leki zawierające semaglutyd wpływają na skład ciała?

1. Redukcja tkanki tłuszczowej- Leki zawierające semaglutyd wpływają na skład ciała głównie poprzez redukcję tkanki tłuszczowej. Ich działanie polegające na spowolnieniu opróżniania żołądka bezpośrednio wpływa na spożycie kalorii, co często prowadzi do utraty tkanki tłuszczowej. Co ciekawe, choć semaglutyd pierwotnie był stosowany w leczeniu cukrzycy, jego efekty redukcji tkanki tłuszczowej mogą być również widoczne u osób bez cukrzycy. Badanie opublikowane w maju 2024 roku wykazało, że podanie semaglutydu prowadziło do znaczącej utraty masy ciała i redukcji zawartości tkanki tłuszczowej trzewnej u osób bez cukrzycy. Meta-analiza sześciu badań przeprowadzonych w grupach osób z nadwagą i otyłością, które nie miały cukrzycy, również pokazała znaczną utratę masy ciała u pacjentów, a także istotną poprawę w innych wskaźnikach zdrowotnych, takich jak ciśnienie tętnicze krwi, stężenie glukozy we krwi oraz stężenie lipidów.
2. Zmniejszenie poziomu tkanki tłuszczowej wisceralnej– tkanka tłuszczowa otaczająca narządy wewnętrzne, jest szczególnie niebezpieczna dla zdrowia. Semaglutyd, poprzez zmniejszenie ogólnej masy ciała, może pomóc w jej redukcji, co zmniejsza ryzyko rozwoju chorób serca, nadciśnienia tętniczego oraz cukrzycy typu 2.
3. Zatrzymanie utraty masy ciała po zakończeniu terapii- wartym uwagi jest fakt, iż samo leczenie jest niewystarczające. Pacjent powinien zmodyfikować sposób żywienia, wprowadzić aktywność fizyczną już od początku stosowania leków. Jeśli tak się nie stanie, niektórzy pacjenci mogą po przerwaniu terapii zwiększyć masę ciała, lub w czasie jej trwania widzieć niezadawalające efekty, z uwagi na nieprawidłowe, nadmierne spożycie kilokalorii i brak wysiłku fizycznego.
4. Możliwa ochrona masy mięśniowej- Podczas szybkiej utraty wagi, redukcja masy mięśniowej obok tkanki tłuszczowej jest często powodem zmartwień. Dobrą wiadomością jest, że istnieją dowody naukowe sugerujące, iż semaglutyd nie wpływa na masę mięśniową. Jedno z badań wykazało, że beztłuszczowa masa ciała oraz masa mięśniowa szkieletowa u pacjentów z cukrzycą typu 2 nie zmieniły się znacząco po 24 tygodniach leczenia semaglutydem. Jednakże, w tej kwestii potrzebne są dalsze badania. Przegląd systematyczny ocenił wpływ semaglutydu na składu ciała pacjentów z nadwagą i otyłością na podstawie sześciu różnych badań. Wyniki były zróżnicowane: w niektórych badaniach masa beztłuszczowa pozostawała bez zmian, podczas gdy w innych odnotowano bardziej znaczącą redukcję masy beztłuszczowej. Co ciekawe, inne badania wskazują, że całkowita beztłuszczowa masa ciała może się zmniejszyć, ale proporcja masy beztłuszczowej do całkowitej masy ciała wzrasta, co można uznać za pozytywną zmianę w składzie ciała.

Podsumowanie

Semaglutyd, jako lek stosowany zarówno w leczeniu cukrzycy typu 2, jak i w terapii redukcji masy ciała, może prowadzić do korzystnych zmian w składzie ciała, głównie poprzez utratę tkanki tłuszczowej i utrzymanie zawartości masy mięśni szkieletowych. Poprzez wpływ na apetyt i kontrolę stężenia glukozy we krwi, semaglutyd staje się skutecznym narzędziem w zarządzaniu masą ciała i poprawie ogólnej kondycji metabolicznej.

Na podstawie tekstu: https://inbodyusa.com/blogs/inbodyblog/the-science-behind-semaglutide-medication/